Σκαλίδης Γεώργιος (1793-1857 ή 1858)
Μέλος της Φιλικής Εταιρείας – Υπογραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας – Πρόεδρος του Πρωτοκλήτου Δικαστηρίου – Πρόεδρος Πρωτοδικών Ναυπλίας – Δικηγόρος Ναυπλίου – Συμβολαιογράφος Ναυπλίου
Ο Γεώργιος Σκαλίδης, πιθανότατα γεννήθηκε το 1793, όπως συμπεραίνεται από τη δήλωση του στα απογραφικά δελτάρια του 1839,[1] και καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη, όπου και μορφώθηκε. Κάποια στιγμή, πριν το ξέσπασμα της Επανάστασης, έρχεται στην Τριπολιτσά και εργάζεται στο γραφείο του διερμηνέα (δραγουμάνου) του Πασά της Πελοποννήσου. Είναι όμως μέλος της Φιλικής Εταιρείας, όπως μας πληροφορούν τόσο ο Φωτάκος όσο και ο Ι. Φιλήμων και χάρη στη θέση του πληροφορείται όλα τα θέματα που απασχολούν την οθωμανική διοίκηση. Κατά την περιγραφή του Χρύσανθου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου, ο Σκαλίδης, έχοντας αποκτήσει την εμπιστοσύνη του διερμηνέως του Πασά, προσφέρεται να μεταφράσει τα κωδικοποιημένα έγγραφα της Φιλικής Εταιρείας που έρχονται σε γνώση των Οθωμανών και αλλοιώνει το περιεχόμενό τους «καταλλήλως».[2]
Στη διάρκεια της πολιορκίας της Τριπολιτσάς παρέμεινε εντός της πόλης, ενημερώνοντας τους πολιορκητές για τα τεκταινόμενα. Μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης και την πτώση της, υπηρετεί ως υπογραμματεύς της Πελοποννησιακής Γερουσίας, σε διάφορες άλλες διοικητικές θέσεις των επαναστατικών κυβερνήσεων, καθώς και ως μέλος διαφόρων επιτροπών.[3] Στις 4 Μαρτίου του 1826 εγκρίνεται ομόφωνα από το Βουλευτικό, ο διορισμός του ως γραμματέας του Δικαστηρίου των Εκκλήτων του Ναυπλίου και αποστέλλεται προς έγκριση στο Εκτελεστικό.[4] Το φθινόπωρο του 1828, όπως πληροφορούμαστε από το εξαιρετικό βιβλίο του κυρίου Δημητρίου Γεωργόπουλου, προϊσταμένου των Γ.Α.Κ., Αρχεία Νομού Αργολίδος, χρησιμοποιείται μαζί με άλλους από την Επαρχιακή Δημογεροντία Ναυπλίου ως αιρετός κριτής σε διάφορες αντιδικίες μεταξύ πολιτών, ως μιας μορφής δηλαδή αιρετού διαιτητή – δικαστή.[5] Στις18Φεβρουαρίου 1829 υπογράφεται στην Αίγινα το «Ψήφισμα περί του διοργανισμού των δικαστηρίων» και ορίζονται τα τμήματα των Πρωτοκλήτων δικαστηρίων και οι έδρες τους.
Ναύπλιο – Χαρακτικό σε σχέδιο του W. H. Bartlett, 1841.
Το Πρωτόκλητο δικαστήριο Αργολίδος με έδρα το Άργος αποκτά τους πέντε πρώτους δικαστές του, σύμφωνα με το ψήφισμα του Ιωάννη Καποδίστρια. Ένας από αυτούς είναι ο Πάρεδρος Γεώργιος Σκαλίδης.[6] Ο Κωνσταντινοπολίτης μας όμως είναι εξαιρετική προσωπικότητα για να μείνει επί μακρόν ένας απλός πάρεδρος και με το ψήφισμα του Κυβερνήτη της 18ης Μαΐου 1829 διορίζεται Πρόεδρος του Πρωτοκλήτου Δικαστηρίου «κατά το τμήμα της Κάτω-Μεσσηνίας» με έδρα την Καλαμάτα.[7] Ο διορισμός του επιβεβαιώνεται και από την πράξη αρ. 12.579/18-5-1829 του Ι. Καποδίστρια, όπου ορίζεται ο αντικαταστάτης του στη θέση του παρέδρου του Πρωτοκλήτου Αργολίδος.[8] Δυστυχώς, ο Ι. Καποδίστριας δολοφονείται και μία ακόμα περίοδος αναρχίας ξεσπά στη χώρα. Εν τέλει ορίζεται βασιλιάς της Ελλάδος ο Όθωνας και φθάνει στο Ναύπλιο.
Με το βασιλικό διάταγμα 3.648 της 22ας Απριλίου (3 Μαΐου) 1833, η Αντιβασιλεία και ο επί των οικονομικών γραμματέας Α. Μαυροκορδάτος διορίζουν νέους γενικούς και βασιλικούς εφόρους στους νομούς και τις επαρχίες της χώρας. Γενικός έφορος Λακωνίας διορίζεται ο Γεώργιος Σκαλίδης.[9] Στις 18 Νοέμβρη 1833, πληροφορούμαστε από τη πράξη υπ’ αρ. 141 του πρώτου Μνήμονος Λακωνίας Γεωργίου Χαρτουλάρη, ότι ένας εκ των συμβαλλομένων στην συμβολαιογραφική πράξη κατέβαλε τις σχετικές πληρωμές στον γενικό έφορο Λακωνίας, Γεώργιο Σκαλίδη.[10]
Την 1η (13) Ιανουαρίου 1835 υπογράφεται από τον Όθωνα το διάταγμα «Περί διορισμού των δικαστηρίων», με το οποίο αναδιαμορφώνεται το σύνολο σχεδόν του προσωπικού των δικαστηρίων και οι δικαστές αυτών. Με το ανωτέρω διάταγμα, ο Γ. Σκαλίδης διορίζεται πρωτοδίκης Ναυπλίου.[11] Κάποια χρονική στιγμή στην συνέχεια προάγεται σε Πρόεδρο Πρωτοδικών Ναυπλίας. Στο Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιοτύπων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, εντοπίστηκε μάλιστα ότι από τις 16 Μαρτίου 1835 και για ορισμένο χρονικό διάστημα υπογράφει, ως ο νόμος ορίζει, τις σελίδες των βιβλίων του πρώτου Μνήμονα Ναυπλίας, Χαράλαμπου Παπαδόπουλου.[12] Ακολουθεί, στις 7 (19) Σεπτεμβρίου 1836 η μετάθεσή του εκ νέου στην Καλαμάτα, αυτή τη φορά επί βασιλείας Όθωνα.[13] Σε αυτή τη θέση δεν θα παραμείνει όμως πολύ, καθώς την 1η (13) Δεκεμβρίου του 1836 εγκρίνεται η παραίτησή του.[14] Το φαινόμενο δεν είναι παράδοξο αλλά αντίθετα πολύ συνηθισμένο. Εκείνη την εποχή οι συνεχείς μεταθέσεις, οι απολύσεις, οι οικειοθελείς ή επιβεβλημένες παραιτήσεις, και οι επαναπροσλήψεις ήταν πραγματικότητα, καθώς δεν υπήρχε μονιμότητα και αυτή η άναρχη κατάσταση ήταν μία συνήθης πρακτική.
Στις 18 (30) Απριλίου του 1838, ο πρώην πρόεδρος Πρωτοκλήτων Δικαστηρίων επί των αρχαίων δικαστηρίων και πρώην πρωτοδίκης διορίζεται δικηγόρος Ναυπλίου.[15] Φαίνεται όμως πως το Δημόσιο δεν τον ξεχνά. Έτσι, στις 22 Σεπτεμβρίου 1844 επανέρχεται ως δημόσιος λειτουργός και τοποθετείται πρόεδρος Πρωτοδικών Σπάρτης.[16] Από τη Σπάρτη μετατίθεται στην Τρίπολη και πάλι ως πρόεδρος πρωτοδικών της πόλης, στις 16 Μαΐου 1846, αλλά στις 15 Ιουνίου 1846 απολύεται.[17] Αυτή θα είναι και η τελευταία φορά που θα έχει άμεση επαγγελματική εξάρτηση από το ελληνικό Δημόσιο, καθώς στις 4 Ιανουαρίου του 1847 διορίζεται εκ νέου δικηγόρος Ναυπλίου.[18]
Ως επιστέγασμα στην καριέρα του γίνεται ο τέταρτος κατά σειρά συμβολαιογράφος της πόλης του Ναυπλίου, καταλαμβάνοντας κενή θέση, στα τέλη του 1851 με αρχές του 1852. Πρόκειται πιθανότατα για τη θέση που πριν κατείχε ο Αναστάσιος Ελαιών. Δυστυχώς, τα Φ.Ε.Κ. του 1852 παρουσιάζουν κενά και ο διορισμός του δεν υπάρχει στα αρχεία. Αρκούμαστε έτσι στα αρχεία μεταγεγραμμένων συμβολαίων του υποθηκοφυλακείου Ναυπλίου. Ειδικότερα, το 1852 ο βασιλιάς Όθωνας απουσιάζει από τη χώρα για αρκετούς μήνες, για να επισκεφθεί ιαματικά λουτρά στο εξωτερικό και διορίζει Αντιβασιλέα την βασίλισσα Αμαλία που υπογράφει τα βασιλικά διατάγματα. Στα φύλλα όμως της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως υπάρχουν αλλεπάλληλα κενά, μεγάλη αναρχία και καθυστερήσεις στις δημοσιεύσεις. Αναγκαστικά λοιπόν το ενδιαφέρον μεταφέρεται, στα συμβόλαια που είναι δυνατό να αλιευθούν από το αρχείο του υποθηκοφυλακείου Ναυπλίου. Η πρώτη πράξη του, που εντοπίζεται μεταγραμμένη, είναι η υπ’ αρ. 931/28-12-1852. Πρόκειται για ένα δωρητήριο που έχει καταχωρηθεί στον τόμο Ε΄, αρ. 1.467/15-12-1866.[19]
Ο Γεώργιος Σκαλίδης είναι ο πρώτος συμβολαιογράφος της πόλης του Ναυπλίου που ακολουθεί έναν άλλο τρόπο αρίθμησης και ο οποίος θα είναι ο κανόνας για πολλά χρόνια μετά από αυτόν. Συγκεκριμένα, κάθε έτος εκκινεί την αρίθμηση των πράξεων του με το νούμερο ένα (1) και ολοκληρώνει την αρίθμησή του με την τελευταία πράξη του έτους. Το επόμενο αρχίζει ξανά από το νούμερο ένα (1) και συνεχίζει έτσι. Η τελευταία πράξη που εντοπίστηκε είναι η υπ’ αρ. 1.187/21-12-1857, ένα πωλητήριο που καταχωρήθηκε στον τόμο Α’. αρ. 216, στις 30-5-1858.[20] Η έδρα του γραφείου του Σκαλίδη υπήρξε σταθερή για το σύνολο της θητείας του ως συμβολαιογράφος και ήταν «τω συμβολαιογραφείω μοι κειμένω επί της οδού Όθωνος εις τον υπ’ αριθ. 12 οικίαν του Δημητρίου Μ. Σμυρναίου». Σε μία μόνο πράξη εντόπισα να αναγράφεται «Δημητρίου Π. Σμυρναίου» (δεν εξακριβώνεται εάν είναι ορθό). Επίσης, στον Σκαλίδη ανήκει και η πρώτη πράξη που καταχωρείται ποτέ στα βιβλία του Υποθηκοφυλακείου Ναυπλίου με τη δημιουργία του θεσμού στις 10 Ιανουαρίου του 1857.[21]
Ο Γεώργιος Σκαλίδης είναι όμως και ένας άνθρωπος της εποχής του, με όραμα, που θεωρεί τη μόρφωση του ανθρώπου και συνεπώς και των συμπατριωτών του σπουδαίο εφόδιο και επίτευγμα. Πως αλλιώς να ερμηνευτεί το γεγονός των δύο σχετικών δωρεών που εντοπίστηκαν και έγιναν από αυτόν; Συγκεκριμένα, το 1829, ως πρόεδρος του Πρωτοκλήτου Δικαστηρίου της Κάτω-Μεσσηνίας, κάνει μία από τις μεγαλύτερες χρηματικές προσφορές για την ανέγερση αλληλοδιδακτικού και Ελληνικού σχολείου στην πόλη της Καλαμάτας.[22] Επίσης, μερικά χρόνια αργότερα, το 1839, όντας δικηγόρος Ναυπλίου, βρίσκεται ανάμεσα στους δωρητές πού προσφέρουν χρήματα για την ανέγερσή του εν Αθήναις Ελληνικού Πανεπιστημίου,[23] του τότε Οθωνικού και νυν Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ακόμη, τον συναντάμε και ως συνδρομητή εκτύπωσης βιβλίων της εποχής. Αναφέρεται στους συνδρομητές των έργων: α) «Σ.Σ. (Σπυρίδων Σκούφος), Αποσπάσματα εκ των του κυρίου Βαττέλου περί δικαίου των Εθνών, μεταφρασθέν εις την καθομιλουμένην απλοελληνικήν διάλεκτον, Ναύπλιο εν τη τυπογραφία της Διοικήσεως 1825», β) «Νικολάου Σπηλιάδου, Τα Μυστικοσυμβούλια και οι Λαοί, από τα 1815 έως σήμερον, παρά του κυρίου Μπινιών, τρίτη έκδοσις αναθεωρηθείσα …… μεταφρασθέν εκ του Γαλλικού ομού με το περί της Ελλάδος Υπόμνημα του κυρίου Σχιατωβριαν, παρά Ν. Σπηλιάδου, 1826», γ) «Γ. Α. Ράλλη, Το Δίκαιον των Εθνών ή Αρχαί του φυσικού νόμου, παρά Ε. Βαττελ, ελευθέρως μεταφρασθέν εις την απλοελληνικήν γλώσσαν, τόμος πρώτος, εν Ναύπλιω, εκ της τυπογραφίας των Κωνσταντίνων Τόμπρα Κυδωνιέως, Ιωαννίδου Σμυρναίου και Γεωργίου Αθανασιάδου Μελισταγούς εκ Μακεδονίας, 1831», δ) «Θεοφίλου, Αντικήνσωρος τα Ινστιτούτα μετά των ουσιωδεστέρων ποικίλων γραφών των διαφόρων χειρόγραφων και τινών άλλων σημειώσεων, εκ της εκδόσεως του Ρείτζιου, επιμέλεια του Γ.Α.Ρ., εν Αθήναις εκ της τυπογραφίας Κ. Πάλλη, 1836», ε) «Λεξικόν των αρχαίων μυθολογικών, ιστορικών και γεωγραφικών κυρίων ονομάτων …., υπό Νικολάου Λωρέντη και εκδοθέν επιστασία, επιμέλεια και δαπάνη, Κωνσταντίνου Γκαρπόλα και Χριστόδουλου Ματακίδου, Εν Βιέννη της Αυστρίας εκ της τυπογραφίας Αντώνιου Μπένκο, 1837», στ) «Περί αδικημάτων και ποινών, Βεκκάριου, μεταφρασμένο από την Ιταλικήν γλώσσαν, Δευτέρα έκδοσις, … του Μορελλέτου, εξαντληθέν μετετυπώθη παρά Χαριλάου Π. Σοφιανοπούλου, εν Αθήναις, εκ της τυπογραφίας της Προόδου, 1842» και ζ) «Θεωρία του Ποινικού Δικαίου κατά την Ρωμαϊκήν και Γερμανικήν Νομοθεσία, συγγραφείσα υπό Α.Ρ. Φαυερβαχ, μετεφράσθη υπό του Χριστόδουλου Ρουσόπουλου, Αθήνησι τύποις Χ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως 1857».[24]
Αναφορικά με την προσωπική του ζωή, συγκεντρώθηκαν οι παρακάτω πληροφορίες: Ήταν παντρεμένος με την Αναστασία, θυγατέρα Φωτίου Διδασκάλου και είχε κατά την εποχή που διενεργήθηκε η απογραφή του 1839 έναν γιο, τον Αλέξανδρο 5 ετών. Εκείνη την εποχή ο ίδιος ήταν 46 ετών. Όλοι οι λοιποί συγγενείς του βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη.[25] Την 1η Σεπτεμβρίου 1838 το όνομα του περιλαμβάνεται σε ανακοινωθέν του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μαζί με άλλους ιδιοκτήτες, στους οποίους ανανεώνονται επί Όθωνα, τα πωλητήρια εθνικών κτημάτων που αυτοί είχαν αγοράσει σε χρόνο προγενέστερο της έλευσης του. Ο συμβολαιογράφος λαμβάνει δύο οικίες με εργαστήρια εντός του Ναυπλίου.[26]
Τέλος, κάποια στιγμή στα τέλη Δεκέμβριο του 1857 ή πιθανότερα στις αρχές του 1858, ο πολυπράγμων αυτός Κωνσταντινοπολίτης, Φιλικός, κατάσκοπος, διερμηνέας, γραφέας, δικαστής, εφοριακός, δικηγόρος, δωρητής και επιτέλους συμβολαιογράφος, πεθαίνει αιφνίδια, σε ηλικία περίπου 65 ετών.[27]
Υποσημειώσεις
[1] Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Αργολίδος, απογραφή πληθυσμού Ναυπλίου 1839, ευγενική παραχώρηση του κυρίου Δημητρίου Γεωργόπουλου, ιστορικού, προϊσταμένου των Γ.Α.Κ. Νομού Αργολίδος, αποδελτιωμένη και μεταγραμμένη, επίκειται η δημοσίευση.
[2] Φώτιου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου, πρώτου υπασπιστού του Θ. Κολοκοτρώνη, Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών, Εκδόσεις ελεύθερη σκέψις, σ. 285. Το γεγονός ότι ο Γεώργιος Σκαλίδης είναι Φιλικός το πληροφορούμαστε τόσο από ανωτέρω έργο όσο και από το έργο του Ιωάννου Φιλήμονος, Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, τ. πρώτος, Αθήναι τύποις Π. Σούτσα και Α. Κτενά 1859, σ. 411, Α/Α 564. Harvard University Library Feb 9 1961. (ψηφιοποιημένo αντίγραφo από τη βιβλιοθήκη, στη δικτυακή βιβλιοθήκη της Google στο διαδίκτυο).
[3] Νικολάου Σπηλιάδου, Απομνημονεύματα ήτοι ιστορία της επαναστάσεως των Ελλήνων, πρώτη πλήρης κριτική έκδοσις, Παναγιώτου Φ. Χριστόπουλου, τ. Α’, σ. 224, 232, 391, τ. Β’, σ. 225, 320, τ. Γ΄, σ. 202, 340 κ.α., Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαρίλαος Τρικούπης, Αθήνα 2007. Σε συνδυασμό με, Βουλή των Ελλήνων, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 15αβ, σ. 58,59,60, καταστάσεις μισθοδοσίας 1822 (ψηφιακά αντίγραφα).
[4] Βουλή των Ελλήνων, Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, τ. 7, σ. 516, 517 ψήφισμα Βουλευτικού, τ. 8, σ. 436, κοινοποίηση προς έγκριση προς το Εκτελεστικό (ψηφιακά αντίγραφα).
[5] Δημήτριος Χ. Γεωργόπουλος, Το Αρχείο της Επαρχιακής Δημογεροντίας Ναυπλίου (1828-1829), Ναύπλιο 2015, Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων- Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Αργολίδος, σ. 372, 378, 390.
[6] Μιχαήλ Γ. Λαμπρυνίδου, Η Ναυπλία από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ υμάς, Ιστορική Μελέτη, Ναύπλιο 2001, έκδοσις Δ’, σ. 279. Επίσης, «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος, αρ. 25, έτος Δ’, εν Αιγίνη, Τετάρτη, 27 Μαρτίου 1829, σ. 95 & 96». Ακαδημία Αθηνών, Ψηφιακό Αρχείο, Αρχειακή Συλλογή ΚΕΙΝΕ.
[7] «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος, αρ. 40, έτος Δ’, εν Αιγίνη, Σαββάτω, 25 Μαΐου 1829, σ. 157», Ακαδημία Αθηνών, Ψηφιακό Αρχείο, Αρχειακή Συλλογή ΚΕΙΝΕ.
[8] «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος, αρ. 42, έτος Δ’, εν Αιγίνη, Σαββάτω, 1 Ιουνίου 1829, σ. 165», Ακαδημία Αθηνών, Ψηφιακό Αρχείο, Αρχειακή Συλλογή ΚΕΙΝΕ.
[9] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 17, Ναυπλίον, 4 (16) Μαΐου 1833, Διορισμοί υπ΄αρ. 3.648, βασ. διάταγμα 22 Απριλίου (3 Μαΐου) 1833, σ. 124».
[10] Πέπη Γαβαλά, Συμβολαιογραφικές Πράξεις του Μνήμονος Λακεδαίμονος κυρίου Γεωργίου Χαρτουλάρη 1833- 1835, Σπάρτη 2016, Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων- Γενικά Αρχεία του Κράτους – Αρχεία Νομού Λακωνίας, σ. 180.
[11] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 1, Εν Αθήναις, 11 Ιανουαρίου (23 Ιανουαρίου) 1835, Περί Διορισμού των Δικαστηρίων σ. 3».
[12] Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος – Βαλλιάνειο Ίδρυμα – Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιοτύπων, Αρχείο Μνήμονος Ναυπλίας Χαράλαμπου Παπαδόπουλου, κατάστοιχο Ν 011 (1835), σ. 29.
[13] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 90, Εν Αθήναις, 31 Δεκεμβρίου 1836, Διορισμοί σ. 492».
[14] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 91, Εν Αθήναις, 31 Δεκεμβρίου 1836, Διορισμοί σ. 501».
[15] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 17, Εν Αθήναις, 13 Μαΐου 1838, Αγγελίαι Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν σ. 84».
[16] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 34, Εν Αθήναις, 1 Δεκεμβρίου 1844, Αγγελίαι Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν σ. 180».
[17] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 29, Εν Αθήναις, 12 Νοεμβρίου 1846, Αγγελίαι Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν σ. 116» και αρ. 33, Εν Αθήναις, 31 Δεκεμβρίου 1846, Αγγελίαι Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν σ. 133».
[18] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 15, Εν Αθήναις, 7 Μαΐου 1847, Αγγελίαι Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν σ. 77».
[19] Αρχείο μεταγεγραμμένων συμβολαίων του Υποθηκοφυλακείου Ναυπλίου.
[20] Αρχείο μεταγεγραμμένων συμβολαίων του Υποθηκοφυλακείου Ναυπλίου.
[21] Αρχείο μεταγεγραμμένων συμβολαίων του Υποθηκοφυλακείου Ναυπλίου, τ. Α΄, αρ. 1/10-01-1857, αρ. 3/2-01-1857, Πωλητήριο Αμπέλου, Γεώργιος Σκαλίδης.
[22] «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος, αρ. 71, έτος Δ’, εν Αιγίνη, Τετάρτη, 16 Οκτωβρίου 1829, σ. 288», Ακαδημία Αθηνών, Ψηφιακό Αρχείο, Αρχειακή Συλλογή ΚΕΙΝΕ.
[23] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 13, Εν Αθήναις, 9 Ιουνίου 1839, Κατάλογος των μέχρι τις 25 Μαΐου 1839 γενομένων προσφορών προς ανέγερσιν του εν Αθήναις Ελληνικού Πανεπιστημείου, σ. 63»
[24] Cornell University Library, Bibliotheca Regia Monacensis και Columbia University in the city of New York, The Libraries (ψηφιοποιημένα αντίγραφα από την βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κορνέλλ, την βιβλιοθήκη του Μονάχου, τη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης και άλλες βιβλιοθήκες, στη δικτυακή βιβλιοθήκη της Google στο διαδίκτυο), καθώς και Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών «Ανέμη» του Πανεπιστημίου Κρήτης.
[25] Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Αργολίδος, απογραφή πληθυσμού Ναυπλίου 1839, ευγενική παραχώρηση του κυρίου Δημητρίου Γεωργόπουλου, ιστορικού, προϊσταμένου των Γ.Α.Κ. Νομού Αργολίδος, αποδελτιωμένη και μεταγραμμένη, επίκειται η δημοσίευση.
[26] «Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, αρ. 37, Εν Αθήναις, 19 Σεπτεμβρίου 1838, Δηλοποιήσις, σ. 188-189».
[27] Αρχείο μεταγεγραμμένων συμβολαίων του Υποθηκοφυλακείου Ναυπλίου, τ.Α’, αρ. 318, πράξη 174/21-01-1859, Αγορά οικίας, Ιωάννη Τ. Οικονομίδη, αναφέρεται ως προγενέστερος τίτλος πράξη του αποβιώσαντος συμβολαιογράφου Ναυπλίου Γεωργίου Σκαλίδη.
Νικόλαος Γεωργίου Τόμπρας
Συμβολαιογράφος
Οι Συμβολαιογράφοι | Σημειογράφοι – Μνήμονες – Συμβολαιογράφοι Ναυπλίου 1831- 2009, Ναύπλιο 2020, σελ. 93-100.
Διαβάστε ακόμη:
- Παπαδόπουλος Χαράλαμπος Α. (1798 ή 1799 – ;)
- Ελαιών Αναστάσιος (1782-1852)
- Μαυροκέφαλος Αναστάσιος (1797-1880)
- Αναφορογράφοι του Ναυπλίου
- Οι Συμβολαιογράφοι | Σημειογράφοι – Μνήμονες – Συμβολαιογράφοι Ναυπλίου 1831- 2009 – Νικόλαος Γεωργίου Τόμπρας
- Η κατάσταση της δικαιοσύνης στην Ελλάδα κατά την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια